Welcome Home! Bnei Menashe !

Shavei Israel is trying to bring home the lost tribe of Israel, the Bnei Menashe! this summer.

Know about financial benefits

Know yours rights for Sal klita and other benefits.

Housing benefits

New Olim have Discount on rent and other subsides

Tour the holyland

How to travel throughout Israel, study and educational guides

Universities, college and schools in Israel

How to register with Students Authority and get free tuition fees.

Transportation in Israel

Israel gama chie-le-va-le-dan
israel train
 Israel hi gamneocha ahi, hijeh hin munkhat akuon munkhat jotna dingin phatchomcha bou alutjin ahi. Public Transport hi ahoilheh in, ideideinalai munjouse’a manlhomcha’a kilhungsoh keithei ahi. Israel Railway jong anomlheh in, India atoh tethei vang ahitapoi. Rail touman alhomin anom’e. Taxi a jong va-le-le thei ahinai, hinlah aman atamjep’e.

Company jatchom chom in, Domestic flight alensah un ahi. Adeh in Eilat apat, Ben Gurion Airport, Sde Dov Airport, Haifa kiti mun ho’ah aleng in, hinlah flight’a vale ding aman atame.
taxicab
Israel gamsung’a hin Bus hi che-le-va-le na’in akihamanpen in ahi. Israel’a bus company lienpen EGGED hon, Israel gam munjouse’ah Bus alhaisah unvin, khopi lienpen apat kho neocha geiyin alhaisah uvin ahi. Bus company adang gahsei thei chu ahileh, Dan bus company tehin Gush Dan Area (Tel aviv leh akimvel’a khoneo) ho kah in alhai un ahi. Beersheva leh Nazareth kah’a bus lhai hokhu Private company a ahi. Hinlah Israel gamsung’a Bus bhara hi atampoi, bus jouse hi Air-contidion nge ahin, aphat dunjui toh kitoh chet in alhai jing uvin ahi. India gam bang’a conductorpu tiho vang umlou ahi. Bus tolpan abona akopsuoh kei ahitai. Bus atamjo hi Shabbath leh Kut nikho ho hin alhaipoi. Friday nilhangkai apat akicholduo uvin, Shabbath kichai-chai leh alhaipan kit uvin ahi.

Taxicab hohi muntin’ah aumin, amaho hi bus lhaina lampi ah alhaisuoh kei un, hiche Taxicab ho’a hi mi 10 tobang kitouthei ahi. Bhara manjat hi ahileh Bus asang’a chengkhat vela tamjo alah jiu ahin, lamkah-twikah’a koima lapa talouva direct a lhailhung ji ahi. Bus timing laplou ho a ding’a kijen ahi, ahin, mi adimkah’a kipatdohlou ho ahikit jeh in aboihoi thim’e.

egged bus
Chuleh Israel gam’a Transport system hi International level a kibol ahijeh in, Driver pa hi Veilam’ah atouvin ahi(India gama jietlama driver pa tou ahi). Traffic signal a jouse’a Hebrew, English leh Arabic in akijihsuoh keiye.


Bus a natouteng, return ticket puma nakilah thei ahi. Return ticket puma nalah a ahileh shekel 5 vel a lhom ding tina ahi. Hiche return ticket hi nithum sung’a nahunkile nading’a namathei ahi.

Israel leh Palestine gari kihetkhen na ding aumin ahi.


Israeli Police vehicle plate
Israeli vehicle registration plate


Palestine vehicle plate

Israeli Driving License

Driving License

  • Pemthah ho (Olim khadashim), Tourist leh phatchomkhat Israel’a chengding hon Israel gamsung’a gampam akuon driver’s license aneileh, kumkhat sung gari atolthei ahi. Hiche driver’s license hi aliyah nabolnia pat kum 3 sung’a valid ahinahlai leh namanthei ahi. Hiche kum 3 sung’a hi nangman India driving license chu Israeli driving license a nakikheldoh ngai ahi. Itih hamkhat’a kum 3 sung’a nakhel doh manlouva ahileh, Driving Theory Test leh Practical Test a nakipat kit ding ahi. Driving Lesson hi 28 aumin, Theory hi Indian driving license neisa hon abol u angaipoi, hinlah practical vang mijousen abolteitei ngai ahi.
  • Israel nahunglhung teng, driving license nahinkipoh ding chu alhompen’a lhathum masang’a Issue kibolsa hiding ahi. Na driving license a chu Date of Issue akijih ngai ahi. Israel gama Tourist hon gari (car) atolnom uva ahileh, aumsung’a ding’a akibolthei ahi. Pemthah nahi niapat kum thuma sung’a driving Test nabol noma ahileh, Written Test  jaolouva Practical Test bou nabolthei ahi, hinlah, aliyah nabol masang’ Israel gam ijatvei hamkhat nahungvil khah’a ahileh, Transport Office hon written test nabolsahtheina diu tha aneiyin ahi.
  • Pemthah hinajala namanchah thei “Oleh Benefits” noiya car nachoh noma ahileh, Israel driving license nanei angaiye. Koihileh kum 65 val hon Israel driving license anei uva ahileh, kum 2 sehleh renew akibol u ngai ahi, hinlah kum 65 noilam hon vang Israeli driving license hi kum 10 sehleh renew abolthei diu ahi.
  • Test nabol na a, nalosama ahileh, aniveichanna a jong manbeiya Test nabolkit thei. Hinlah nivei nalolhin louva ahileh, Theory jong nalah ngaiding, chuleh Practical Test jong phatsottah lutmaithei ahi. Israeli Driving license naneiya ahileh gamchuom chuoma jong namanthei ahi. US gama Israeli driving license hi kum khat valid ahi.
Israeli Driving License Lahdohdan
  • Indian Driving License naneiya, Israeli Driving License a nakhelnom/naneinoma ahileh, Practical Test naboltei tei ngai ahi. Hiche kheldohna ding’a alutjat chu 1300 shekel ahi. Pemthah hon Indian driving license (aliyah abolmasang’a lha 3 masang’a issue kibolsa hiding) anei ngai ahi.
  • Amasapen a Mitbeh-siem (Optician) hokoma nache ngaiding ahi. Hiche Mitbeh siem hohi Ministry of Vehicle Licensing te hetpiehna noiya umho hiding angaiye. Mitbeh siemho koma nache teng nakichoi ding chu Teudat Zehut (Israeli ID) chuleh Mitbeh naneisa ahileh mitbeh nakichoi ngaiding ahi. Hiche muna hi Ministry of Vehicle Licensing te akuona Form khat napeh diu, nalim (photo) kap uvintin, na mit avetchil (check-up) diu ahi. Mit vetchilna ding’a hi 40 shekel ngai ding ahi.
  • Form napeh nauva chu na damtheina lampang toh kisaiya jihding umding ahi. Hiche sung’a hi gari natol teng nasuboithei dammona nanei/naneilou ho nasutlut ding ahi. Hiche Lekha chu Doctor koma nachoi ding Doctor pun soi akaiding, gari natol teng nasuboi thei damlouna naneiho lekha a asutlut ding ahi.
  • Hiche jouteng nachenna District sung’a Misrad Harishui (Ministry of Vehicle Licensing) tekoma nache ding, na Teudat Oleh, leh Indian driving license nakichoi ding amahon Seal atadiu ahi. Na veng a um Ministry of Vehicle Licensing  Branch hon hiche hi akhelthei pouve, hinlah District Level a um Ministry of Vehicle Licensing  honbou na Indian driver’s license chu Israeli driver’s license a akheldoh thei’u ahi.
  • Hiche jouteng leh Driving Test bolnading’a Driving Instructor nakilhen ding ahi. Driving Lesson hi khatvei ham nivei ham nalahding chujou teng Practical Driving Test nabolpai thei ahi. Driving Lesson naneina te chun Agrat Mivkhan Form nahinpeuvin tin, hiche a chu Driving Test fee napeh nading lekha ahi, hiche chu Post Office a nachoiya, a fee chu nagapeh ding ahi. Alhangpi a Driving lesson hi nikhat leh pungkah khat ahin, gari gear umho ahileh Shekel 110, Automatic gear ho najil leh 130 shekel ahi. Driving Lesson nalah dingkuon leh Gear umho ham Automatic gear hoham tihi hoitah a nakilhen ngai ahi. Hiche dungjuiya chu License namuding ahi. Ajeh chu Automatic gear najil’a ahileh, nathep pai ding, hinlah hiche License a chu Gear umho natolthei louhel ding ahi. Gear umho najil leh, hahsathim in tin, hinlah License namu teng Automatic jong natolthei ding ahi.
  • Hiche jouteng Agrat Mivkhan (fee pehna ding lekha) chu nakichoiya Post office’a nache ding ahi. Hiche hi 65 shekel hinte. Receipt kilah ding haimil hih in.
  • Hiche jouteng Test nalah thei ahitai. Na Teudat Zehut kichoiyin lang chuleh a receipt chu na Driving Instructor pu pen. Test nabol jouleh, na Instructor pun phone nahin bolin ten, Test nalolhin/nalosam nahinhetsah tante. Hiche hi ni 2-3 kah’a nahinhetsah ding ahi.
  • Test nabol sung’a chu Instructor pu chu shekel 400 vel napieh ngai ding ahi, ajeh Test bolna’a ama car namanjeh’a napieh ngaiding ahi.
  • Test nalolhin teng na Teudat zehut kichoiyin lang Misrad Harishui tekoma nacheding ahi. Amahon Temporary Driving License leh Test nabolna ding’a sumnapiehna receipt nahinpeh diu ahi.
  • Post office’ah chekit in lang, na Temporary Driving License namanpan theina ding in fee themkhat gapekit in. Permanent License chu na chenna address hapta giet (8 weeks) sung’a nahinthot diu ahi. Kum 65 nalhin kahsea, hiche Permanent driving license hi kum 10 seh leh khatvei Renew naboljing ding ahi. Kum 65 nalhinjou teng, kum 2 seh’a Renew nabol ngai ding ahi.

Wheewwww!!….ngapchat vang aumbeh hih’e. Manipur’a siemthu minute khat kah’a lahdoh tovang akikhelheh’e..

BANKING IN ISRAEL

BANKING IN ISRAEL

Israel a hin tupet’a leiset chung’a banking system kimangchahna dan hi amang un ahi. Checking account, credit card, ATM machine, bank by phone, internet, auto-deposit chuleh auto-withdrawal, hiche hohi Israel bank in bolthei hochu ahi.

Hinlah, Israel banking system leh Indian banking system hi akibahna umjongleh akibahlouna jong tampi aume.

Israel banking system hi akhoudehset in ahi. Daan itobang in khoujeng jongleh, bank manager pan hiche daan ho ama khutnoiyah aumin, dan ho chunglamah aumin ahi. Bank manager pa toh kihethiem hin, bank lama boina ho nomtah in asulham theiye.

Checking Account (India/UK spelling = Cheque)
  1. India lang bang’a checque nasut’a mi napieh thei ahi.
  2. Post-dated checks : kum khat sung’a ding’a check sutsa nakoi thei ahi (Tekah nan inn bhara naluo teng inneipa chu kumkhat’a dia cheque nasutpeh ‘a napiehthei, aman alhaseh leh na bank akuona ama bank’a akihetlut thei ahi.) Israel gama hin post-dated check hi akihamanchah lheh jeng’e (Hiche hi india gamsung’ah aumin, hinlah tahsan ahahsai).
  3. Post-dated check depost : Post-dated check hi napeh teng, napehpa chun bank’a che’a deposit agakiboldoh thei ahi. Hinlah kumkhat sung’a post-dated check apeh chu khatvei lah’a abona alahding tina ahipuon, lhaseh leh nang bank a kuona kiladoh ding ahibouve.
  4. Minus Account Balance : Hiche hi India lang’a Credit card neiya, ATM’a sum kilahdoh tobang ahi. Israel’a hin bank balance chu Zero hijongleh, sum nakilahdoh thei nahlai ahi, hiche hi minus account balance akiti. Minus a sum nalahdohtheina lampi hi, bank te koma nache’a naga kiseimasat ding ahi. Minus a sum ijat nalahdohthei nom em ti naseiding ahi, hinlah bank ten vang lhaseh’a sum ijat nasem em ti dunjuiya sumjat nahiphal peh diu ahi. Minus Balance hi interest atame (20%). Israeli atamjon hitobang a kimanchah hi ahabol un, bnei menashe ten jong ahabol uve.
  5. Bounce-check: Mikhat chu kumkhat’a ding’a check nasut peh’a, nangman na account’a sun naneitah louva ahileh, check nasut peh chu hungkinung leding ahi (bank ten checque chu nahinnung thoh diu ahi). Hiche Bounce-checque hi lhakhat sung’a 10 vei ahung kinungle a ahileh, Israel gamsung bank jousea bank account kumkhat sung’a Suspend namu ding ahi. Hitobang a hi kumkhat sung’a 3 vei nabol’a ahileh, Israel bank jouse a kum 5 (nga) sung account naneithei lou ding ahi. Chuteng leh na Credit-History jong hoitalou ding, nahikho’a Loan kiti hochu hung hahsa maithei ahitai. Hiche tobang’a akuon kivendoh Israelis hon Minus Bank Account akihonsuoh kei u ahi. Ajeh chu Bank a sum naneilou va, mikhat cheque napeh leh hung kinungle ding tina ahi.
  6. Stop-checque : Mikhat chu checque najih’a napieh dohtah’a ahileh, amapan sum akilahdoh/a bank account’a ahetlut masang’a nakhatan thei ahi. Hinlah hichechu mipa chun bank a agakilahdoh nikho teng check chu Bounce-checque a hunkinung leding ahitan, nang’a ding’a boina hibep ding ahi. Checque napieh pa chu naseipeh masat angaiyin, chuleh na bank account’a chu sum nanei angaiye, khutileh bank ten, henasasa a bol ahipon, abolkhiel jeh ahitia asanthei diu ahi.
  7. Automatic Withdrawals/Payment: Na bank tekoma, na bank account’akuona seithu ngailouva minapeh ding hon sum akilahdohtheina diuva nabolthei ahi. Tekah nan, school chapang ho tuition fee ahilouleh phone bill, kiti hohi, company ten lhaseh leh na bank akuona akilahdoh theina diuva, nangman na bank te naseipeh thei ahi. Hiche tobang sum kipehtona a hin thilboi 2 aume : khatna chu ahileh, receipt namu masang’a sum kiladohji ahitai, sum akilahdoh joule a bill namu pan ahi. A Bill namukah’a sum ijat alahdoh uham ti nangman nahepoi. Anina ah, company ten abangkah leh hetkhiel jeh in sum tamtah analadoh jiuve, hiteng chuleh na bank account zero hung hithei, chuleh cheque hojong Bounce chethei ahi. Hitobang thil natuo teng ni 3 sungin bank ho kihoupi le chun, hekhiel jeh’a sum kiladoh sese chu na bank account’ah koilut kit theitauvin te.
  8. Fee : Monthly Maintenance fee, checkbook charge, per-check-charge, interest charge, banking service charge, ATM card charge, etc. Hiche fee hohi peldohtheilouva bank ten akikah u sum chu ahi. Alhangpia a bank ten akah u chu ahileh Account charge 15-80 shekel (per month) chuleh credit card nanei leh Credit card charge 200-300 shekel (per year), ATM card 80 shekel per year ahi. Asumjat hohi, bank abangkhat in tamtah tah alajiuve.
  9. Bank account kihondan nahet nom leh http://www.menashe-aliyah.co.cc/2012/05/israel-bank-account-kihondan.html
  10. Credit Card : Israel a hin, VISA leh MASTERCARD/Yisracard hi achepen e. Hiche teni hi “Regular” le “Gold” tin akihomkhen kit in, “Regular” hi Israel gamsung’abou akimancha theiyin, “Gold” apen hi vannoi pumpi hoilai gam hijong leh thilchohna in akimang thei ye. Bank jouse hin aman u ahibang poi, abangkhat in VISA toh kikhutjopna anei un, abangkhat in MASTERCARD tetoh kikhutjopna anei uve. VISA ham ahilouleh MASTERCARD ham tihi na bank in apoh ahi.
  11. Israel a pemthah nahitan, Credit history (sum le pai kimanchahna history) naneinaipon, natohna lang’a seithei jong natongdoh hihlaiye. Sum tampi jong bank account’ah naneipoi (sum tampi naneiya ahileh hinkipoh hih in, India bank’ah kikoiphot in). Iti credit card nanei thei ding ham? Bank kititapou chun, na natoh’a, lhathum nanatohna lekha amu uva ahilouleh na bank account’a alhompen’a 5000 – 10,000 shekel beh naneiya ahileh, credit card nakisiemthei ding ahi. Iti ham khat’a bank in nanoppeh louva ahileh Bank Manager pa kimupi in.
  12. Rules of credit card :
    1. Na natoh’a sum nasana, Credit card nakisiemdoh teng, na bank account akuona, lha masa, lha nina, leh lha thumna’a sum nasan’a kuona themkhat-khat kiladoh’a na Credit card balance sung’a lut ding ahi, Hiche hi peldohthei ahipoi.
    2. Credit card statement hi lhaseh leh nikho 10th leh 12th kikah’a namujing ding ahi.
    3. Hijeh’a hi, na bank account’ apat sum pot jat leh na credit card account’a sum lut jat chuleh naman dohjat abona hoitah’a navetchil ngai ahi.
    4. Credit card abangkhat chu, lhaseh leh date 1 nileh, sum ahetdim jing’u ahi, hiche’a hi ijat ahetlut uham ti akihetheipoi. Credit card statement ahunglhun teng hoitah in khuolchil in.
    5. Dukan khat’a thil nachohna’a credit card namana, athilmanjat chu shekel 500 val ahileh, dukan neihon khatvei peh’a napeh nom em, ahilouleh themcha cha napieh nom em tin hindong uvinte. Hiche hi interest bei ahi, shekel 500 man thil nachoh chu, lha nga sung’a shekel 100 (per month) a akilah thei u ahi. Athem-them a akilah diu tina ahi. Hitobang hi Israelis hon ahabol uve. Eimi tenjong kibol ahi, akijen’e. Hiche jeh’a hi Israel gama na itoh phot leh idei dei neithei ahi.
    6. Credit card nanei chu ATM a jong sum lahdohna a manthei ahi.
    7. Namansah leh bank te nahetsah masat ding ahi. Hiche kah’a mikhat in amu’a thilchoh nopna’a ananeileh, nangman asumsese nasah ngai ahi.
    8. Naji toh Joint Bank account naneiya ahileh, credit card jong ni hilou ding, khat bou hiding ahi. Iti hamkhatna 2 nadeiya ahileh, a bill jong achomcheh’a namu ding ahi.
    9. Credit card hi na Bank account toh kijop ahi. Iti hamkhat’a na Bank account’a boina naneiya, ahileh, na Credit card account jong ki cancel ding ahimaiye.
  13. Bank Loan :
    1. Israel gamsung’a hin Credit-History (sum le pai kimanchahna history) kiti hi aumpoi. Bank a Loan nalah kigot’a ahileh, bank ten nangma sum le pai kimanchahna thusim ahetlou u ahi. Ama ho kingaina pen chu ah ileh, Guarantor ahilouleh Loan nanalah khah em tiho bou hi amaho hetthei pen chu ahi.
    2. Loan nalah kigot teng, ipi nanei em, Car, Inn, Bank a sum tamtah nanei em, hiche hohi Security a ahinvet diu ahi.
    3. Anina’ah, Guarantor, Loan nalah teng hettohsah/sakhi’a pang ding mi nakihol ngai ahi. Nangman Loan napieh joulouva ahileh, amaho chun asahdiu tina ahi. Sakhi’a pang ding ho jong chu, natoh hoitah’a tong mi hiding, hitobang mi 1 apat 4 chan hi, ipi loan alah ham (car loan, house loan) ti dunjuiya ngaicha ding ahi.
    4. Hitobang ahijeh in pemthah hoding in Loan lah ahahsan ahi. Car neilou, inn neilou lai, car leh inn chohna ding’a car leh inn ngai ahilou leh sum nei ngai, na tong la umlou. Hijeh ‘a hi ahungthah hohi akipunkhom uva, khat le khat guarantor a apandiu hi dei um ahi. Abangkah leh anatohna pau, company neite chu guarantor in apangjiuvin ahi.
  14. Loan Limit : Israel bank jousen, 100% loan apengai pouve. Car loan nalah dingjong leh 60% bou apejiuve. Tichu, car manjat chu 1000 shekel ahileh, bank ten 600 shekel bou apeh diu, adang chu loan delpa in akipohdoh ding tina ahi.

jobs

JOBS



Israel gamsung’a natoh hi atamin, abahbah in akihomkhen in ahi. Hi-tech natoh (computers, software, internet, electronics) hohi akihadei dehset in, a sumlo jong atame. Service jobs (car repair, restaurants, sales, construction) hiche ho hi bailamtah in akimupon, a sumlo jong alhome. Professional jobs (nurse, doctor, dentist, lawyer, teacher, accountant) hohin anatohdiu amumasang uvin hahsatna themkhat atuodiu ahi.

Israel gamsung hi akhangtou jingin, Natonglou kiti hi alhomlheh in ahi. Aliyah hinbol hoding in, natohna hoilai, iti kakimu dingham tia lunggel hi atamlheh in, boina tamtah lah'a hiche hi boinapen loikhat ahi.

Amasapen'a apoimo pen chu Hebrew pao ahi. Pao helouva natoh hol kiti hi thilbai ahipoi. Israel a official language hi Hebrew leh Arabic ahi. English hi atamjong ahet vang un, thilmin jouse hi Hebrew a aumjeh in Hebrew hi akihaman lheh'e. Hebrew pao het hin thiltampi a nahinkithopi thei dingin aume.

Natoh nahol ding kuon leh Resume/CV hi ngai tei tei ahi. Hebrew paova Resume is Korot Khaim akiti. India gama chu english'a ijih leh Hindi a jih ngai talou ahi. Hinlah, Israel'a vang Hebrew a najih teitei ngai ahi, hiche hi ahi english hejong leh aboina umchu.

Hi-Tech
Programmer, web specialist, electrical engineers, hohi Israel company hon agelsang pen uve. Pao leh ham hi amaho a dingin boina ahitapoi. Hebrew pao chengkhat hehih jongleu company hon adeinahlai diu ahi.

Nurse, Doctor, Dentist, Lawyer, Teacher, Accountant
Medical professional hohin Israeli certification angaichauve. Hiche certificate mutheina ding in exam bol angaiyin, Hebrew proficiency test chuleh Israeli Licensing Exam (in Hebrew) nachai angaiye. Hiche hi hahsatah himaithei ahin, kum ijat hamkhat lut ding ahi.
Lawyer, Israel gamsung’a lawyer hinom honjong certification amu u angaiye. Hetding khat chu Israel company atamjo hin America leh Europe gama business aboljeh un, hitobang gam ho’a natong ding lawyer adei un ahi. Lawyer hobangin, Accountant honjong Israel gamsung ahilouleh International a natohna amuthei u ahi. Israel gamsung’a tongding hon Israeli certification anei u ngai ahi.
Teacher hon Israeli teaching certificate anei u ngai ahi. Hiche certificate mutheina dingin kum 1-2 tivel hi course alah u ngai ahi.

Mechanic, Waiter, Salesman, Contractor

Michanic hohi Israel gamsung’ah atamval in, hijeh hin asum mu u ahoipoi. Pemthah hoding in mechanics hia nehhol ding ahahsai. Hitobang chun Hotel a Waiter honjong sum amutam pouve.
Sales (Thiljoh) themtah hina dingin Hebrew hoitah’a het angaiyin, Israel hindan het angaiye. Israel gamsung’a thiljoh’a kivah ding tihi gelda theileu chun hoiyin te.
Israel gamsung’ah Contruction lampang hi atamlheh in ahi. Hinlah anatoh hah tooth in natong hon sum amuhoibeh pouve, chuleh hitobang’a tongho hi atamjo gamdang (Arabs holeh Romanian) akuon ngen ahiuve. Chukit leh hitobang na tohthei nadingin, mi kihetpi angaiye. Kahet dan in hitobang industry hi pemthah hoding in kivahna’a neidin hahsante.

Israel gamsung’a hin alhangpia salary mikhat in amu hi shekel 7600 (per month) ahi. India a hi Rs. 3200 ahi.

Natoh holna din hiche site hi mangchan

http://www.jobs-israel.com/
 jobsinisrael.blogspot.com/

ISRAEL'A INNCHOH

HOUSING
 
Israel hi gam neocha ahi. Mi atamjo twipang’ah leh Jerushalem ah acheng nomun ahi. Niseh in mi apunbe in hinlah chenna ding inn alhomlheh in ahi. Hiche jeh hin, Israelis atamjo hi thinglhang gam’ah achen un ahi. building asandan hi dan 3-10 chan ahi. Inchoh ding kiti hi thilbai ahipoi, aman atame, inbhara luo vang anomjepnai. Gamsung’a chenna ding mun chuomcheh’a aumbangin, amanjong achuomcheh ahi.

Israel’a apartment nachoh/ahiluleh bhara’a naluo teng, electronic manchah thei, tv, fridges, washing machine etc hohi umlou ding, hiche hohi nakichoh thei ahi. Bedroom hohi aneotheiyin, common room  hovang alennai. A room sung’a hin thilkoina almira ahilouleh bang’a beh almirah hojong aumpoi. Abangkhat levang inn neaten almirah ahilou thildang dang tichu, sofa seat, gas-stove, fridges table, bed, kiti hohi adalha jiuvin, hitobang ho naluo/nachoh khah leh avangpha nahimaiye.

Insung’a bathroom, toilet um ahi. Inn abangkhat hon latrine 2 aneiyun ahi. Thilkoi na hi inn jousen achuombeh in aneicheh un, hiche thilkoina (Storage) hi inn noilang’ah aumnomdehset ‘e.

Car koima vang aumpoi, lampi komlah’a nangah ngai ding ahi.

Villa kiti hi atumbeh’a eima bou channa inn, compound leh honboltheina leh car ngahmun umna inn ho ahi. Villa hovang aman atamtotoh in anomtheiyin ahi.

INN BHARA

Inbhara luo hi amanbaiyin ahi. Vetsahnan inn khat chu room thum tobang ahileh alhangpin in shekel 1,600-2400 ahi, hiche jong hi amun dunjuiyin atam/alhom kit in ahi. Hiche inbhara hin imacha ahoppoi, tichu electric bill, twi fee, gas fee leh telephone hohi achuombeh’a kipekit ding ahi.

Inn naluo kigot teng nahet ding’a poimo hochu :
  1. Real-Estate Agent (Inn-le-lou lampangtoh kisaiya Agent ho), amaho hin inn bhara naholpeh diu, nadei penpen nakilhen’a, amaho chu inbhara lhakhat man napieh ding ahi.
  2. Rent Agreement (Contract) sign nabol teng, Inn neipa lawyer pat chu inbhara lhakehkhat man napieh ding ahi.
  3. Twi fee leh light-fee hi contract sign nabolnia kipat nangmang napieh ding ahitai. Hiche hi zero a kipan ding ahi. Namandohjat jat napieh ding ahi. Alhangpia kahetdan in twi fee hi lha 2-3 jouleh shekel 200 lahding vel ahijing, hitobangma chun light-fee jong ahiji’e.
  4. Gas fee hi, na inn luo nadunjuiya nakituo ding ahi. Bottle a um ho ahileh, bottle 2 hi nakichoh ngaiding ahi. Achulouva, na innluo nate chun Line’a akilah uva ahileh hiche chu namanden ding ahi. (Gas hi amunpi akuona Pipe a kila ji ahi)
  5. Tuolman (Property tax) hi kumseh leh napieh ding ahi.
Inn bhara contract sign naboljouteng, thil jouse nangma minna umding ahitai. Hinlah, gas, electric, water bill hohi, inn naluo masang’a ana umteng aman apehthieng lou uleh company ten alhalou diu ahi. Hinlah hiche hojeh’a boina hi aumlou tiding ahi, ajeh chu lawyer ho kikumna ahijeh in amahon abonna aboipi jiu ahitai. Hinlah Contract sign nabol masang’a hiche bill hohi Zero a aummasat nading’a nasei ding ahi. Inn naluo teng  inntoh kisaiya boina jouse chu nangma boina ahitai. Innnei pa kikumna ding imacha aumpoi, amaho chu inn bhara napeh phot a ahileh, na umsung’a nakimohmutuo loumaithei ahinalaiye.
India lang bang’a inneite jingkah nilhah’a ahung kiphaosah nadiu imacha aumtapoi.

Innchoh
Inn nachoh kiguot teng, Real-estate lawyer hoitah nakihol angaiye. Sum kipeh tohna hi step 5 aumin, inneite toh inchopa kikah’a kihetthiemtohlouna aumlouna dingin signature hileh, lekha poimo lang hihen, sum kipeh tuona ho’a boina aumlouna ding’a, khatvei chaiya kichai thei lou ahi. Inn chohna sung’a hi lawyer leh government akuona Land-officer ho kikum ngai ahi.

Achomlamtah in kiseijeng taleh : Inn nachoh masang’a sum nanei ngai ahi. Sum naneilouva ahileh Mortgage Loan (Inchoh na ding mong mong’a Loan kila khu Mortgage Loan akiti). Hiche loan nalah theina ding’a nangman jong na bank account’a sum ijat hamkhat nanei angaiye. Tekah nan, inn nachoh kigot chu 400,000 shekel tobang ahileh, nangman na bank account’a 70,000-85,000 shekel nanei masat angaiye. Hiteng chuleh Loan nalah panthei ding ahitai. Hiche’a ding’a hi amasapen a document poimo : Teudat zehut (Israeli ID), Teudat oleh (Immigration certificate), Teudat Zakkaut (Certificate of immigrant loan assistance eligibility), lhathum nanatohna salary lekha, bank account report lhathum’a, guarantor a pang ding hi mithum ngaiding ahi, amahohi nachate jong hithei ahi, amaho akuona anatohnau salary slip lha 3. Hiche lekha kisei jouse hi original hilouhel ding ahi. Xerox copy hisuoh keiding ahi. Hiche lekha hotoh Bank akuona Inn chohna ding Form nakilahdohsa tochun bank te napeh ding ahi. Amaho hin ahinvetchil jouteng uleh phatsahna lekha “Ishur Ikroni” namuding ahilouleh phone a nahinkou diu ahi.
Bank akuona Ishur ikroni namu chu ipi ham itileh, bank loan nalahthei, asumjat leh interest kijihna lekha ahi. Hiche chu nangma nanop’a interest jat chu pejounang’a natileh bank’a nache ding amaho nagakimu pi ding ahi.

Hetding khat chu, Israel’a bank jouse komah Loan nadelthei ahi, tichu, form nalah suohkei ding, document toh na submit ding, amaho akuona Ishur Ikroni namusuoh keiding, bank chomcheh ahijeh’a sum napehdiu jat jong kibang lou ding, interest jong kibang lou ding ahi, hiche lah’a chu nangman ahoipen leh nadepen nakilhen’a amaho bank a chu nache ding ahi.

Hetding khat chu hiche hohi nikhat’a kichai lou ahi, lhakhat beh nasuhlut ding ahi.

Purchase Tax - Inchohna a Tax
In nachoh phat leh, Inn nachohjeh'a Tax napieh ngaikit ding ahi.
Pemthah nahi'a, aliyah nabolnia pat kum 7 sung'a inn nachoh a ahileh, tax anoiya bang'a hi napieh ding ahi. Hiche hi khatvei bou kipe hileh akilome.
Inn manjat (shekel) Purchase Tax
Anachengsa ho
Purchase Tax
Pemthah ho
1,139,320 0 5,696
1,463,034 11,330 7,315
1,601,209 16,166 14,223
2,400,000 56,105 54,163

In thilchoh

  • Israel a inn naneiya thil nachoh teng hetding thil poimo aumin ahi. 
  • Thilman nielding jahcha hih in. Aman lhomjep a nachohna dingin seiyin. Israel’a apemthah nahi seiyin, khutileh discount themkhatbeh namuthei ding ahi. 
  • Israel gama thil nachoh’a, nadeilouva ahileh sum kinungle te umlou ahi. Amahon card khat napeuvintin, hiche card’a chu thildang nakichoh thei ahi.Nathilchoh nadeilou ham ahilouleh thil nachoh nom chungchang nadoh nom’a ahileh phone bol in lang amanjat dihtah hedoh kigon. 
  • Pemthah nahi hetsah in. Israel a pemthah hohi Israeli hon angaisang un pachatna nasatah aneijiuvin ahi: hijeh’a chu thilman jong lhomjep a namu thei ahi.Inn nachoh ham ahilouleh inn thah naluo teng, nachohna pa komah/ inneipa komah electric meter, twi leh Gass kilahlutna ho hoitah in kihilsah in. In naluo nikho a electric leh Gass meter ho sundoh in. 
  • Phone ham ahilouleh internet ham nakito guot teng, service provider kitup holmasan. Aman hoipen pen toh kihouvin lang, company phatah hedoh kigon. Hiche laiya hi nahetthei ahi. http://israeleasy.blogspot.com/Service hoilou nalah khah ‘a boina nanei leh company phone boljeng inlang nathilchoh aboinaho hetsah in, athil nakhelpeh diu ahi. 
  • Ana cheng masa ho donghat in. Na inko anache masa ho thil umdan kihilsah in. Inn nachoh nom teng, Lawyer jaolouvin imacha bolhih in.Building a nachenlut teng, building a mopona neipa (Baal habayit) kimupin. Building a chengkhom jousen lhaseh leh kalbi suhtheng man, electric bill kiti ho hi atuokhom jiu ahi.

KINUNGLE KITNA DAAN


LAW OF RETURN

KINUNGLE KITNA DAAN



1950 kum chun Israel parliament, Knesset in daan thahkhat ahinsiemdoh un ahi. Hiche’a amasapen’a kijih chu ahileh: “Jews jousen hiche gamsung’a akilekitnadiu tha aneiyun ahi.”
Kum 2000 valjen vaithamna/vamangna chu ahungkichaitai. Hiche akuon in Jews jousen, Israeli citizenship neitheina ding tha anei tauvin ahi. Jews koihijongleh, Israeli citizenship aneidiu hi apienpi tobang ahi.

1955 kum in hiche daan thah hin ahinsiemhoijep kit un, criminal cases neihovang citizenship pehlou ding tin ahin belap un ahi.

1970 kum chun, gelphah louhelin, Jews te bou automatic Israeli citizenship tia anakisei pen chu ahinkhel kit un, Jews hia, jews louho toh kicheng, amaho atu-achate chuleh ajiteu, chuleh atuson honjong Israeli citizenship  automatic’a amutheina diuvin daan ahin belap kit un ahi.

1950 kuma Law of Return ana kiboldoh chu ahileh :
  1. Jews jouse, Israel’a ahunkile kitnadiu tha aneiyun ahi.
  2. (a) Ahung pemlut teng uleh Pemlutna Visa (Oleh Visa) anei diu angaiye.
(b) Oleh visa hi Jews jouse koihileh Israel gamsung’a cheng nomho ding’a peh ding ahi. Hiche hi Ministry of Immigration phatsahna noiya hiding:
    1. Amapa/nu ham chu Jews mite chung’a thilse bol’a panglou ding
    2. Mipi damtheina leh Israel bitna suboithei mi hilou ding ahi

  1. (a) Jews hiya, Israel’a ahung’a, ahunglhun jouva, agamsung’a aumden noma ahileh, amapa chu Oleh Visa amuding ahi.
(b) Achung’a kisesa 2(b) na’a daan hi hiche tobang hochung’a jong kipankhum ding ahi; hinlah Israel ahunglhun jouva natna/dammona anei hochu thuchom ahitai.
  1. Jews kioihileh, hiche daan kisiemdoh masang’a gamsung’a hunglut ho, chuleh hiche daan kisiem jouva agamsung’a hunglut hojouse hi, hiche daan dungjuiya Oleh Visa neiya hunglut ahiuve tia kipompeh ding ahi.
  2. Hiche daan kisiem hi, Ministry of Immigration thaneina noiya umding ahi, amahon aphat dunjuiya poimo ho asiemphat jingdiu ahi. Chuleh kum 18 lhing mijouse hi Oleh visa leh Oleh certificates apehsoh keidiu ahi.

Laws of Return, 1955 : Siemphatna masapen : Akisiemphat hi atamthim in hinlah apoimo dehset hochu ahileh :
  1. Hiche daan kisiem hi, mikhat achapa, athupa, ajinu, achapa jinu, atupa honjong tha aneidiu ahi.
  2. Jews kiti hi, Jewish numei khat akuona piengdoh jouse chu Jews ahi, ahilouleh Judaism’a convert kibol’a Judaism tailou sakhodang juilou mi chu Jews akiti.
  3. Government Record a kihetna ding’a “Jews” tia kijih hi hitheilou ding ahi. Ajeh chu achung’a kisei chengse subulhing hojouse chu Jews ahijeng’a.

Buying a car in Israel


Israel a Car Kichohdan


Pemthah nahijeh in, Israel gama car nachoh ding’a ahileh tax ijat hamkhat kemding ahi. Hiche his Aliyah naboljou apat kumthum sung hiding ahi.
Hiche a hetding thil ni aumin ahi :
  1. Pemthah mikhat chun akichoh niapat kum 4 sung’a car achoh chu akijoh noma ahileh, govt. in tax kiema apehna sum jouse anungle ding ahi.
  2. Pemthah hinajal’a tax lhomcha’a car kichoh pan bou car chu atolthei ding, midang mong mong in atolthei lou ding ahi. (insung mikhat in atolnoma ahileh, amapa chun Custome Authority tekoma phalna lekha akilah ngai ahi).
Pemthah hoding’a Car manjat :
Car nachohna jouse’a 50% VAT (Value Added Tax) discount umding ahi. Vetsahnan, car nachoh kigot chu $10,000 ahileh anoya bang’a ki calculate bolding ahi.
Car chohna TAX : 10,000x50%=$5,000
Car manjat+tax=$15,000
VAT pehding jat : 15,000x16%=$2,400
Abona Tax pehding jat : 5,000 + 2400=$7400
Midang in $15,000 apehding chu pemthah nahijeh’a $7,400 bouva car chu nakichoh thei ahi.

Pemthah nahia car nachohnom’a ahileh nabolding chu :
  1. Car dealer hoilai umem holdoh in.
  2. Dealer pa chu na Teudat Oleh pen lang, na Israeli Driving license toh pehtha in (Indian driving license ahileh, Israel Driving license a kheldoh thei ahi), Indian Passport leh visa.
  3. Car dealer pan jong Document hochu Customs Authority hokoma apehdiu ahi, ni 10 sung ahilouleh hapta 3 sung’a na Car chu nahinpeh dohdiu, Tax lhomcha abou nakichoh ding ahitai.
Car nachoh’a chapa naneiya, amachun driving license aneiya ahileh, car nachoh atolthei nading’a chu Custome Authority hokoma phalna lekha agakilah ngai ahi. Hiche phalna lekha hi kumkhat sungbou hiding, hichejou lechun phalna lekha akilahphat kit ngai ahi.

Second Hand Card:
Pemthah hon tax lhoma’a akichoh’u car chu kum 4 sung’a johdoh phallou u ahi. Hinlah akijohdoh noma ahileh, Pemthah hokoma mama’a akijoh thei ahi. Khutilouva pemthah hilou midangkoma nakijoh’a ahileh tax anakikah jouse chu alhingkeiya apehsoh kei ngai ahi. Pemthah khat in akichoh’a ahileh, akichoh niapat kum 4 sung ‘a akijohdoh theikit lou ding ahi.
  
Pemthah hilou hokoma Second car nakichoh noma ahileh, Tax discount nanei hovang namanthei lou ding ahitai. Hijeh’a chu car athah nachoh chu phachomjo ahi. Hiche hi aliyah nabol niapat kum 3 sung’a nachoh a ahileh tax discount nanei ding tina ahi.

Second hand card nachoh noma ahileh bailamtah ahi. Aneipa toh Custome Authority tekoma nache lhona, ama min chu nangma mina nakheldoh ding ahilone. Hiche’a hi 187 Shekel lutmaithei ahi.